پيام
باد صبا
89/1/30
خانه ي خانواده
سلام عليكم ، براي خودشناسي ! كه من يك چيزي هم دارم ! من دل دارم ! هرچند بقول امام ششم : إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى ، صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى ، چراكه باديدن و شنيدن هم اين تجربه را داشتم ، با چشم و گوش هم ، كه من چشم دارم ، گوش دارم ، ولي مهر و محبت و دوست داشتن برايم تازگي داشت با دل ! ...
سيدمحمدرضا فخري
سلام. جناب استاد، اين آيات مربوط به سوره مبارکه اعلي است. آيا در روايتي از امام ششم عليه السلام به اين آيات استناد شده که اينگونه نقل نموديد؟
باد صبا
سلام عليكم خدمت تمامي دوستان عزيز اولا دوست داشتن را بايد معنا كرد اين كه دوست داشتن يعني چه ؟ تمايل و ميل هر انسان نسبت به چيزي كه آن چيز را مي پسندد مي توان معنا كرد. دوست داشتن در پي علاقه ايجاد مي شود مثلا شما به چيزي علاقه داريد اين علاقه مدام دوست داشتن را در شما ايجاد مي كند.
باد صبا
خوب علاقه به چيزي در پي اعتقادات و احساسات روحي شخص محيطي كه در آن رشد كرده ايجاد مي شود خوب اين علاقه گاه خوب است و گاه بد اگر جنبه غير اخلاقي باشد هوا و هوس است اما جنبه خوب آن به دوست داشتن منجر مي شود دوست داشتن به خاطر وجود صفات كماليه اي است كه
باد صبا
در چيزي يا شخصي وجود دارد كه اين صفات كماليه حالا در انسان يا وجود دارد كه امكان ندارد دوست داشتن ايجاد شود چرا كه حداقل بايد اندكي را داشته باشد تا درك اين علاقه بنمايد و وجود اين صفات در ديگران باعث اين مطلب خواهد شد كه به آن چيز علاقه مند و در نهايت عشق بورزد.
باد صبا
اما اين كه در قرآن كلمه حب يا دوست داشتن وجود دارد كه در علما به همان عشق هم اطلاق داده اند.واژه «عشق» و مشتقات آن، در قرآن نيامده; امّا كلمه محبت)دوست داشتن) مورد عنايت و توجه خاص قرآن كريم قرار گرفته است تا آنجا كه واژه "حُبّ" (دوستى) و مشتقات آن بيش از صد بار در قرآن كريم به كار رفته و هر جا كه لازم بوده از معناى عشق (شدت دوستى) تعبير شود،
باد صبا
از مادّه حبّ با قرينه لفظى يا معنوى استفاده شده است; مانند: «وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّه...;(بقره، 165) و كسانى كه ايمان آورده اند، محبت بيشترى به خدا دارند...» «...قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا...;(يوسف،30) سخت خاطرخواه او شده است.» «وَ تُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا;(فجر، 20) و مال را دوست داريد، دوست داشتنى بسيار.»
در قرآن كريم، دو نوع عشق مورد توجه قرار گرفته است:
باد صبا
الف) عشق صحيح يا آسمانى و حقيقى; ب) عشق باطل يا زمينى و مجازى.
آنچه بيشتر مورد توجه و عنايت قرآن است و آيات زيادى به آن اختصاص يافته، عشق در راه خداست. قرآن كريم، نمونه اى از اين عشق خدايى را در سوره طه، در داستان حضرت
باد صبا
موسى(عليه السلام) نقل مى كند و مى فرمايد: «وَ مَآ أَعْجَلَكَ عَن قَوْمِكَ يَـمُوسَى * قَالَ هُمْ أُوْلاَءِ عَلَى أَثَرِى وَ عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى; (طه،83و84) و اى موسى! چه چيز تو را (دور) از قوم خودت، به شتاب واداشته است؟ گفت: اينان در پى منند، و من {اى پروردگارم!} به سويت شتافتم تا خشنود شوى.»
باد صبا
آنان كه از مسأله جاذبه عشق به خدا بى خبرند، ممكن است از گفتار موسى، در پاسخ سؤال پروردگار در مورد عجله او در شتافتن به ميعادگاه خداوند، شگفت زده شوند; امّا آنان كه با تمام وجود اين حقيقت را درك كرده اند كه هرچه وعده وصل نزديك شود، آتش عشق، تيزتر مى گردد، بخوبى مى دانند كه چه نيروى مرموزى موسى(عليه السلام)
باد صبا
را به سوى ميعادگاه «اللّه» مى كشيد و آنچنان با سرعت مى رفت كه حتى قومى را كه با او بودند، پشت سر گذاشت و مى دانست كه تمام جهان، ارزش يك لحظه از اين مناجات را ندارد..
آرى، اين است راه و رسم آنان كه از عشق مجازى گذشته اند و به مرحله عشق حقيقى، يعنى عشق معبود جاودانه گام نهاده اند; عشق خداوندى كه هرگز فنا در ذات پاكش راه ندارد و كمال مطلق است و آنچه خوبان همه دارند، او تنها دارد.
باد صبا
امام صادق(عليه السلام) فرمود: عاشق بى قرار نه به غذا ميل پيدا مى كند و نه از نوشيدنى گوارا لذت مى برد. نه خواب آسوده دارد نه با دوستى انس مى گيرد و نه در خانه اى آرام خواهد داشت...; بلكه شب و روز خدا را بندگى مى كند; به اين اميد كه به محبوبش «اللّه» برسد...; آنچنان كه خداوند از موسى بن عمران(عليه السلام) درباره ميعاد پروردگار نقل مى كند «وَ عَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى»• بنابراين،
باد صبا
آنچه كه برخى آن را عشق مجازى مى نامند، در واقع عشق نيست; بلكه يك تمايل نفسانى و شهوانى است..
صاحب تفسير روح المعانى براى محبت و دوست داشتن، مراحلى را ذكر مى كند و مى گويد: نخستين مراتب محبت «هوى» (به معنى تمايل(ا ست; سپس «علاقه»، يعنى محبتى كه ملازم قلب است و بعد از آن «كلف» به معنى محبت شديد، و سپس «عشق» و بعد از آن «شعف»
باد صبا
(يعنى حالتى كه قلب در آتش عشق مى سوزد و از اين سوزش احساس لذت مى كند)، و بعد از آن «لوعه» (اندوهناك شدن و سوختن قلب) و سپس «شغف» يعنى مرحله اى كه عشق به تمام زواياى دل نفوذ مى كند و سپس «تدله» و آن مرحله اى است كه عشق، عقل انسان را مى ربايد و آخرين مرحله، «هيوم» و آن مرحله بى قرارى مطلق است كه شخص عاشق را بى اختيار به هر سو مى كشاند
باد صبا
« «محبت» بين خداوند متعال و بندگانش طرفينى است. همان طور كه بندگان براى كسب كمالات در پى محبوب واقعى (خداوند) هستند خداوند نيز براى تربيت و رشد بندگان خود توجه و عنايت محبت آميز دارد. «قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِى يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ; (آل عمران، 31)
باد صبا
بگو: اگر خدا را دوست مى داريد از من پيروى كنيد تا خدا (هم) شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشد و خدا آمرزنده مهربان است.» به همين جهت خداوند اساس دينش را بر پايه «محبت» قرار داده است. امام صادق(عليه السلام)مى فرمايد: «هل الدين الاّ الحب; دين چيزى جز محبت نيست.»
باد صبا
لذا در آيات بسيارى اظهار محبت از سوى خداوند كاملا مشهود است: «خداوند نيكوكاران را دوست مى دارد;(بقره،190) خداوند توبه كنندگان را دوست مى دارد; (بقره، 222) خداوند تقوا پيشگان، صابران، توكل كنندگان، جهاد كنندگان در راه خدا و... را دوست مى دارد; (آل عمران، 76; آل عمران، 146; آل عمران، 159; صف،4)
باد صبا
هنگامى كه ايمان انسان رو به كمال رود و ترقياتى در اين زمينه نصيب وى گردد، دل او مجذوب تفكر درباره خدا و توجه به اسماء و صفات عاليه حق كه از هر نقصى منزه و مبرّا است، مى گردد. اين حالت جذبه روز به روز شديدتر و توجه او به خدا عميق تر مى شود تا به آن جا مى رسد كه خدا را چنان عبادت مى كند كه گويا او را مى بيند;
باد صبا
همواره جلوه او را در تجليات جذبه و شوق و توجه مشاهده مى كند; در اين هنگام، محبت و شوق او روزافزون مى گردد، زيرا عشق به كمال و جمال، جزء فطرت انسان و خميره او است. قرآن مى فرمايد: «وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّه;(بقره،165) افراد باايمان، محبتشان به خدا از همه بيش تر است
باد صبا
همين امر او را وادار به پيروى از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) در تمام افعال و حركات مى كند، زيرا عشق به چيزى، مستلزم عشق به آثار آن است... .
اگر آتش اين شوق و محبت تيزتر گردد، به جايى مى رسد كه از همه چيز صرف نظر كرده و تمام توجهش به ذات او مى شود; فقط او را دوست مى دارد، دلش تنها براى او خاضع است، چرا چنين نباشد؟ او هر جمال و كمال در جايى
باد صبا
مشاهده مى كند، نمونه اى از آن كمال ِ بى پايان و جمال بى مثال و حُسن بى حد و انتها مى بيند. او مى داند هر كمال و جمالى مال او و هركس هرچه دارد از او است زيرا همه، آيات و نشانه هاى او هستند و استقلالى از خود ندارند و از ذات او حكايت مى كنند. شوق و محبت، تمام دل او را احاطه كرده، جز عشق و محبت چيزى بر دل او حكومت نمى كند...
باد صبا
خلاصه اين كه عشق و علاقه خويش را از همه چيز برمى گيرد و براى او قرار مى دهد و هيچ چيز را جز براى خدا دوست نمى دارد.• اگر شخص به اين معنا (كه خدا داراى صفات كماليه و منشأ همه جمال ها و خوبى ها است و هرچيز دوست داشتنى در او هست) توجه پيدا كند، در دل وى محبت پيدا مى شود... .
اگر كسى حقيقت وجود را بيابد، هر موجودى را به لحاظ وجود و درجه وجودش دوست مى دارد. شايد بتوان گفت آيه
باد صبا
شريفه: «الَّذِى أَحْسَنَ كُلَّ شَىْء خَلَقَه» به اين حقيقت اشاره دارد كه خلقت با حُسن توأم است..هر موجودى به اندازه اى كه از خلقت الهى و از وجود بهره مند باشد، از آن جهت و به همان اندازه زيبا خواهد بود، و هر موجودى كامل تر باشد و بهره بيش ترى از وجود داشته باشد، در بينش عرفانى و شهودى شخص عارف، زيباتر جلوه مى كند و
باد صبا
طبعاً، دوست داشتنى تر خواهد بود. اكنون، اگر اين مراتب را در نظر بگيريم، خواهيم ديد كه پايين ترين مرتبه وجود; يعنى، اَعراض محسوس و خطوط و رنگ ها و وضع و حالت ظاهرى چهره انسان تا چه اندازه مى تواند كشش ايجاد كند و دل هايى را متوجه خويش، بلكه كسانى را واله و شيدا كند و وقتى ادنى مرتبه اين گونه است، مى توان حدس زد كه
باد صبا
مراتب بسيار عالى تر، تا چه اندازه مى تواند جاذبه داشته باشد; البته براى موجودى كه درست آن ها را درك كند، تا به عالى ترين موجود كه وجودش بى نهايت است و موجودات ديگر به هر اندازه بتوانند او را درك كنند و به معرفت وى نائل آيند، مجذوب وى خواهند شد
وَ الَّذِينَ آمَنُوا اَشَدُّ حُبّاً لِلَّه » (سوره بقره، آيه 165)
کسانيکه ايمان آوردند، شديدترين محبت آن ها براي تنها حضرت رب العالمين است
باد صبا
خوب عزيزان در پايان بايد بگويم كه قُلْ اِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ الله ُ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْکُمُ الله ُ وَ يَغْفِرْلَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ الله ُ غَفُورٌ رَحيمٌ. (سوره آل عمران، آيه 31)
اي پيامبر، بگو اگر خدا را دوست داريد، از من پيروي کنيد تا خدا نيز شما را دوست داشته باشد و گناهانتان را بيامرزد. خدا، آمرزنده و مهربان است.
باد صبا
اگر محبت خدا را داشتيد و اثرات آن در عمل و زندگي شما آشکار مي شد، خداوند هم شما را دوست ميدارد و به دنبال اين دوستي اثراتش در مناسبات او با شما آشکار ميگردد و گناهان را ميبخشد و شما را مشمول رحمتش ميکند و دليل دوستي متقابل خداوند نيز روشن است
باد صبا
زيرا او وجودي است از هر نظر کامل و بي پايان و به هر موجودي که در مسير تکامل گام بر ميدارد بر اثر سنخيت پيوند محبت خواهد داشت از اين آيه ضمناً روشن مي شود که محبت يکطرفه نمي تواند وجود داشته باشد زيرا هر محبتي دارنده آن را دعوت مي کند
باد صبا
که عملاً در راه خواسته هاي واقعي محبوب گام بردارد و در چنين حالتي به طور قطع محبوب نيز به او علاقه پيدا مي کند. (ناصر، مکارم شيرازي، تفسير نمونه، جلد دوم، ص 514)
حال در جواب سوال که چه کساني مشمول حب الهي نمي شوند، بايد گفت: حب خداوند شامل افرادي که حب شان در مسير خدا و ائمه اطهار نباشد، نميشود. خداوند متجاوزان، کافران، ظالمان، متکبران، فخرفروشان، خائنان، مفسدان و بد زبانان را دوست ندارد.
و
باد صبا
عشق به خدا از منظر روايات: عشق به خدا عبارت است از تطهير باطن بنده از غير خدا و خالي نمودن وجودش از هر مانعي که بين او و مولايش حائل مي شود تا جز با حق و از حق نشنود و جز با حق نبيند و جز با حق نگويد.
پيامبر اکرم (ص) در پاسخ به اين پرسش که چه چيز موجب محبت خدا و محبت مردم مي شود؟ فرمود: به آنچه نزد خداي عزوجل است دل ببند تا خدايت دوست بدارد و
باد صبا
از آنچه مردم دارند، دل برکن مردم دوست خواهند داشت. (محمدي ري شهري) خوب عزيزان مطلب در اين باب بسيار است و من هم در اين مورد تحقيقي در حدود 600 صفحه دارم و تا جايي كه راجع به حب حضرت مهدي عج مي رسد . كه باشد براي فرصتهاي بعدي اما اگر مي خواهيد راجع به عشق بيشتر بدانيد اين مطلب را در اين فيد قبلا گذاشته ام بد نيست مطالعه بفرماييد.http://arriana.parsiblog.com/MLink/?4115809
